ARNİS KALİ ESCRİMA NEDİR
Kali, Escirima ve Arnis, Filipinler’e özgü savunma sanatlarıdır. çeşitli silalhları kullanabilme bilgisini içerir. Arnis, Filipinler’in kuzeyine, Escirima merkezi ve Kali güney bölgelerine ait savunma sistemleridir. Buna göre, her birinin yöresel bir doğası vardır. Buradan yola çıkarsak; Escirima Manila üzerinden merkezi adalarda ve Kali’de Mindanao taraflarında kullanılan sistemlerdi. Fakat tüm bunlara rağmen her köyün, hatta her ustanın tarzında farklılıklar gözlenebilirdi. Daha önemlisi bu sanatlar açısından Illistrismo, Cabbellero ya da Cabales gibi birimlerin önemlilik arz etmesidir.
TARİHÇE :Kali, Arnis ve Escirima’dan daha eski bir sanattır. Ve içerdiği teknikler açısından daha kapsamlıdır.Escirima ve Arnis, Filipin halkının İspanyol istilacılara karşı savunmakta kullanabilecekleriaerodinamik ve basitleştirilmiş yapısıyla, gelişmiş bir teknik olarak ortaya çıkarılmıştır. Kali ise; kahramanların, yani üstün savaşçıların sanatı olarak anılır. Buna bağlı olarak Escirima ve Arnis askerlerin kullandığı bir sistem halini almıştır.
EĞİTİM :
Kali, insan vücuduna yapılabilecek uygulamaları 12 ayrı bölgede sistemize ederken, Escirima’da bu bölgeler 8 ile 9 , Arniste ise 4 ile 6 arasında değişmektedir.
KULLANILAN SİLAHLAR :
• Tek sopa ( ya da uzun kama ) • Çifte sopa veya kılıç • Uzun ve kısa ve hançer • Tek hançer • Çift hançer • Palmiye ağacı esaslı sopa / çift taraflı hançer • Çıplak el dövüşleri ( yumruk, tekme ve yakalama ) • Mızrak / Sopa, uzun silahlar ( iki elle kullanılmaya elverişli silahlar ) • Eğilebilen ve bükülebilen silahlar ( kırbaç v.b. ) • Fırlatılabilir silahlar • Mermili silahlar ( yaylı silah çeşitleri; okçuluk gibi…) • İyileştirme metodları (geleneksel tıbbi sanatlar )
İlk bakışta dizayn ediliş itibariyle, Kali’nin bir bıçak sanatı, Escirima ve Arnis’in de sopa kullanma sanatı olduğu görülür. Bu sanatlar, uğraşanlarının ve okullarının tartışma konusu haline gelmiştir.
Bu sanatların en büyük özelliği, geometriyi mükemmel kullanmalarıdır. Saldırıda, savunmada ve hareketlerde çizgiler ile açılar büyük önem taşımaktadır. Bunun yanında; ellerin bağımsız kullanımı veya el ve ayakların aynı anda iki farklı metodu uygulaması, uzun egzersizlerden sonra, ulaşılabilen yüksek seviyelerde bir beceridir.
Filipin stilleri, saldırıları silahlara göre sınıflandırmaz. Vücut enerjisinin yönüne göre ayırır. Örnek olarak; kafaya yapılan bir saldırı, yüksek yanal saldırı terimleriyle analize edilmektedir. Karın bölgesine yapılan yumruklu bir saldırı, aynı bölgeye yapılan bıçaklı saldırıyla eşdeğer tutularak enerjinin yönü ayarlanır. Öğrenciler atağın enerjisiyle başa çıkmayı öğrenirler. Daha sonra bu bilgiyi, çeşitli uzunlukta ve tipteki silahlara uygun hale getirirler.
Öğrenciler, çıplak elle öğrenilen teknikleri ilerleyen zamanlarda çeşitli silahlarla kullanmayı öğrenirler. Bu sistem genel olarak her silahı kullanılabilir hale getirmektedir.
Filipin savunma sanatlarında ağırlık ayak hareketleri, hareketlilik, vücut ve pozisyonlardadır. Aynı kavram; atakların açıları, sapmalar, tuzaklar, geçişler ve diğerleri farklı sıralamalarda benzer durumlara uygulanır. Sıralamaları anlamak ve bunlar arasındaki geçişleri uygulamak önemlidir.
Filipinliler, geometrik şekillerden yararlanarak, bunları dövüş pozisyonlarına ve hareket kombinasyonlarına entegre ederek, dövüşçülerin pozisyon ve hareketlerini kendi avantajları haline getirmeyi başarmışlardır. Bazı stiller keskin hatlı blok ve vuruşları kullanırken (Wing Chun’da olduğu gibi), bazılarıda mümkün olduğunca içine girmeye çalışır. Öğrencinin yeteneğine göre değişen sistemlere sahiptir.
Filipin sanatlarının çoğu ama özellikle Kali, rakibini silahsız hale getirme konusunda tam bir uzmanlık sanatıdır. Bu genellikle, nazik bir şekilde olmaz. Kolu kırmak ya da elde bulunan silahı düşürtmek gibi sonuçlara varır.
Filipin sanatlarının birçoğu halen bazı ülkelerin gizli servisleri tarafından öğrenilmektedir. Ayrıca Filipin sanatları, insan zekasının savunma sistemleri açısından en büyük örneklerinden biri olarak karşımızda durmaktadır.
FMA TEKNİK TERİMLER
Filipin Savaş Sanatlarında sıkça kullanılan bu isimler birçok sistemin de ortak adlandırmasıdır.
Mesafeler:
–Corto : Yakın mesafe -Medio : Orta Mesafe -Largo : Uzun Mesafe
– BARAW : Bıçak dövüşü (FMA popüler çarpışmalardandır.)
– DUMOG : Yer dövüşü, boğuşması (FMA bazı sistemlerde çok popülerdir. Hatta bu dövüşlerin aletli olarakta yapılmaktadır. Fakat yeterince yaygın değildir.
Nedeni FMA’cılar yerde kalmayı sevmez. En etkili çözüm ayakta bulunmaktır.)
– PANANTUKAN (Panutukan-Suntukan diğer isimleridir) : Aletsiz el çalışmalarının genel adıdır.Filipin boksu olarakta ifade edilir.
– TADYAKAN (Panandyakan-panandiyakan) : Tekmelerin genel adıdır. FMA da bir çok sisteminde belden aşağı rakimin dengesini bozmaya dayalı ayak vuruşları mevcuttur.
–GUNTİNG : Makaslama anlamına gelir, eklem bölgelerini etkisiz hale getirme veya eklemlere baskı yöntemi ile sonuç bulma.
–ESPADA Y DAGA : Bıçak ve Kama anlamına gelir. Rakibi aldatmaya yönelik etkili çalışmaları vardır. Tüm bu çalışmalar, kazanımda tepkileri artırır.
–LARGO MANO : Geniş veya uzun el anlamına gelir. Sistemelerin kabul gördüğü sopa ölçülerinden uzunları ile çalışma prensibine verilen ad olarakta ifade edilir.
–SUMBRADA : Karşılıklı çalışmalarda, biri saldırırken diğerinin karşılamasına denir.
–HUBAD-LUBAD (Hubud-lubud) : Aletli çalışmalarda, cisimlerin yer değiştirmesine denir.
–Sibat BANKOW : Uzun sopa
–CADENO DE MANO : Zincirli el anlamına gelir.elin dikey veya yatay hareket etmesiyle sonuç bulmaya yarayan güzel bir çalışmadır.(Sopa temelli bu çalışma öğrenin kişilere mükemmel hızda vuruş kombinasyonu kazanmasını sağlar.)
–LOCK AND BLOCK : Bloklama ve kitleme anlamına gelir. (Serrada Escrimacılarının sıkça kullandığı çalışma ismidir.)
–SERRADA : Yakın hareket etme anlamına gelir.
–ESCRİMA : Çarpışma, vuruşma, kırışma anlamlarına gelir.
ARNİS DE MANO : El sanatları ustalığı anlamına gelir.
KALİ : Kal dan türüyerek zaman içinde KALİ kelimesi kullanıldığı veya KALİS (FMA kılıçlarından biri) biri olarak ifade edilir.
FMA bazılarında KALİ kelimesini botanik asya ülkelerinde savaş tanrılarına verilen isim olarak telafuz ederler.
FMA bir isim olarak çok az kullanılmıştır. Bir çok sistem genelleme adlar vermiştir.
İfadeler bölgesel olarak değişmektedir. Yukarda yazılanlar FMA’da sıkça kullanılan ortak ifade şekilleri ve en yaygınlarıdır.
Babadan oğula geçen eğitim şekilleriyle günümüz hayata farklılıklar içermektedir
Eğitmenin savaşçı yapısıyla beraber teknikler farklılıklar taşır.
8.der Grandmaster
GM Mustafa GÜNAYDIN
